Μπορεί το παγκόσμιο αίτημα για ανάπτυξη να είναι φλέγον, ωστόσο οι μηχανές της κατανάλωσης αλέθουν όλον τον πλανήτη αυτή τη στιγμή, με ένα καύσιμο πιο ακριβό κι από το πετρέλαιο: την ανωριμότητα. Η αδυναμία να αναλαμβάνει κανείς τις ευθύνες του σε επίπεδο ατομικό, συλλογικό, κοινωνικό, πολιτικό, ακόμη κι εργασιακό προβάλλει ως το μέγιστο αγαθό για τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες. Η ζήτηση για ναρκισσισμό και η υπερπροσφορά του κινεί τα νήματα αυτή την εποχή των τόσων κρίσεων. Γι’ αυτό και προβάλλει τόσο αναγκαίο το αντίπαλον δέος της ενσυναίσθησης.
Στο χαοτικό περιβάλλον, χρειάζονται παντού νάρκισσους, εικονικά, αλλά και πραγματικά, ανθρώπους που καθρεφτίζονται μόνο στην οθόνη του κινητού τους και δεν έρχονται σε επαφή με τα συναισθήματα τα δικά τους και των άλλων. Έτσι γίνονται όλοι αναλώσιμοι. Στις εργασίες, στα αγαθά, στις σχέσεις. Αυτό φαίνεται να είναι πιο φτηνό, πιο συμφέρον οικονομικά. Είναι όμως; Η ζωή μας είναι μόνο τίμημα και όχι αξία; Πόσος κυνισμός; Ούτε η γυάλινη οθόνη δεν το σηκώνει πια.
Η ανωριμότητα τι σου ζητάει; Να μην μεγαλώσεις, να μην γεράσεις, να μην αλλάζεις, να μην φτιάχνεις ουσιαστικές σχέσεις με τους ανθρώπους, να μην επαφίεσαι σε αυτές. Γιατί; Γιατί μοιάζει πιο εύκολο και απλό. Είναι όμως;
Όταν έχεις ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις, αγάπης και ενδιαφέροντος και ενσυναίσθησης και νοιαξίματος και κοινωνικής και συλλογικής ευθύνης, δεν χρειάζεσαι και πολλά για να είσαι καλά. Σου αρκεί το αίσθημα ασφάλειας με τους άλλους, δεν θα πας να πάρεις οχτακόσια πράγματα τάχα μου να σε καλύψουν. Όταν είσαι υπεύθυνος άνθρωπος, θα απαιτήσεις να λειτουργούν τα πλαίσια, οι κανόνες, οι νόμοι, όλα τα δίχτυα ασφαλείας της κοινωνίας. Αλλιώς σε κάθε τραγωδία θα κραυγάζεις ποτέ ξανά και δεν θα φτιάχνεις τίποτα για να το διασφαλίσεις.
Η πιο μεγάλη παγίδα του ανώριμου είναι ότι πιστεύει ότι είναι όλοι σαν αυτόν και θα συμπεριφερθούν με τον δικό του αλαζονικό και ανόητο τρόπο. Νομίζει ότι ο κόσμος είναι μόνο όπως τον βλέπει αυτός, χωρίς αποχρώσεις, εντάσεις, εναλλαγές, ποιότητες. Νομίζει ότι όλοι είναι σαν τα μούτρα του και επιχειρεί να τους πουλά τα προϊόντα, τις υπηρεσίες, τον αέρα τον κοπανιστό που διαθέτει. Το αποδεικνύει η Μεγάλη Παραίτηση, το κύμα των ανθρώπων που εγκαταλείπουν τη διαρκή ανωριμότητα για την πραγματική βιωσιμότητα της ζωής. Ένας βίος όχι αβίωτος. Αυτό δεν καταγράφεται στις έρευνες αγοράς, στα ατέλειωτα βιογραφικά που πέφτουν στις ηλεκτρονικές καλένδες, στις διατυπώσεις του τύπου «τι να μας πουν οι λέξεις, όταν έχουμε ψηφιακή ευφυία και εικονική πραγματικότητα»; Μου κάνει εντύπωση…
Αλλά υπάρχει η φύση, οι νόμοι που τη διέπουν που όσο το ξεχνάει ο άνθρωπος τόσο έρχονται και τον χτυπούν αλύπητα οι επιπτώσεις της ασύλληπτης ανωριμότητας και ανευθυνότητάς του. Η μη συμφιλίωση με τη φθορά, το διαφορετικό, το μη «εργοστασιακό», το ιδιαίτερο, αυτό που γίνεται και πλάθεται μόνο του και όχι από τις επιταγές του μαζικού, κάποια στιγμή σπρώχνει τον κόσμο της οθόνης στη συντριβή που καραδοκεί εκεί έξω και δεν είναι διόλου εικονική, στο πένθος, το τόσο χρήσιμο στη ζωή μας, γιατί κρύβει εντός του μια αναγέννηση αλλιώτικη, αλλά που έχει τόσο κόστος και δύναμη. Πόσοι νομίζεις ότι μπορούν να το αντέξουν;
Πόση ανωριμότητα, ναρκισσισμό κι ανευθυνότητα μπορεί να σηκώσει αυτός ο κόσμος, γιατί είναι βραχυπρόθεσμα φτηνό, αλλά με τίμημα αδιανόητο μακροπρόθεσμα; Στη δε χώρα μας που είναι τόσο μικρός και κλειστός τόπος, αυτοστιγμεί καταρρέουν οι γυάλινοι κόσμοι και κόβουν τα σπασμένα τους και γεμίζει αίματα και θρήνο η κοινωνία.
Σταυρούλα Σκαλίδη 